दिवाळी बळीराजाची विशेषांक २०२५ – समृद्ध कृषीसंस्कृतीचा वारसा उलगडणारा अप्रतिम अंक
Diwali Baliraja Special Issue 2025- A wonderful issue that reveals the heritage of a rich agricultural culture
संपादक बळीपुत्र बाळासाहेब रास्ते यांनी पाठवलेला दिवाळी बळीराजाची विशेषांक २०२५ हातात घेतल्याक्षणीच मुखपृष्ठ मनाला भुरळ घालते. भारतीय कृषि संस्कृतीचा सुवर्ण वारसा, शेतकऱ्यांचे भावविश्व, लोककला, इतिहास, साहित्य आणि समकालीन प्रश्नांची जाण—हे सर्व एकाच अंकात सामावणं ही खरंच एक संपादकीय ताकद आहे.
७० पानांचा हा अंक स्व.आर.आर. पाटील (आबा) यांना आदरांजली म्हणून अर्पण केला आहे. त्यांच्या शेतकरी-केंद्रित कार्याला ही ही योग्य श्रद्धांजली आहे.
अंकातील विशेष लेख – वाचकांना खिळवून ठेवणारा अनमोल ठेवा
या दिवाळी अंकात समाविष्ट असलेली काही महत्वाची साहित्यकृती :
-
दिवाळी बळीराजाची : भारतीय कृषीसंस्कृतीचा सुवर्ण अध्याय
-
आजच्या तरुणांना लग्नाची भीती का वाटते?
-
सम्राट बळीराजा – इतिहास व परंपरेचा सखोल वेध
-
बेघरांचे आधारवड – सुरेखा व शाहीन शेख यांची कथा
-
भाऊबीजची अनोखी भावस्पर्शी मांडणी
-
कुळस्वामी सम्राट बळीराजा
-
दिवाळी अंकासाठी शेतकऱ्यावरची हृदयस्पर्शी कविता
-
परमाकल्चर शेती – यशस्वी आणि फायदेशीर व्यवसाय मॉडेल कसे बनू शकते?
-
लोककल्याणकारी बळीराजा – परंपरेचा सामाजिक धागा
-
गर्दीतला आवाज : चौदा बैलांचा मालक चिचनीचा मच्छिंद्र शेठ
-
शेतकऱ्याचा अभंग
-
कृषी – एक उपेक्षित खाते : वास्तव आणि प्रश्न
-
भाई दिगंबर कांबळे – सच्चा शेतकरी नेता
-
कामगारांचा खरा लढवय्या – प्रेरक लेख
-
कापूस वेचणी – ग्रामीण जीवनाचा जिवंत अनुभव
-
पहिले बळीराजा राष्ट्रीय साहित्य संमेलन – तासगाव, सांगली
-
छत्रपती शिवाजी महाराजांचे आज्ञापत्र – मूल्यभान देणारा इतिहास
-
वचन साहित्यातील मूल्यदृष्टी
-
राष्ट्रीय आपत्ती – शेतकऱ्यांची पराधीनता
-
चक्रवर्ती बळीराजा : अंधारातून प्रकाशाकडे
-
धानाचा बळीराजा – दादाजी खोब्रागडे
-
आरती बळीराजाची
-
चल खेळू निर्णायक डाव...!
अशा विविध आणि बहुआयामी विषयांनी हा अंक अक्षरशः खिळवून ठेवतो.
बळीराजा – भारतीय कृषीसंस्कृतीचा आत्मा
-
शेतकरी बळीराजा
-
दानशूर बळीराजा
-
वैभवशाली, सर्वगुणसंपन्न बळीराजा
-
क्रांतिसूर्य फुले यांनी सांगितलेला कुळस्वामी बळीराजा
कोल्हापूरचे प्राचार्य डॉ. राजेंद्र कुंभार यांनी लिहिलेल्या “दिवाळीचा खरा इतिहास” या पुस्तिकेने या अभ्यासाची वाट उघडली, आणि २०१५ पासून हा दिवाळी विशेषांक प्रकाशित होऊ लागल्याचे श्री. रास्ते सांगतात.
बळीराजा – श्रमपूजेचा संदेश देणारा तत्त्वज्ञ
अंकातील लेखांमधून बळीराजाच्या विचारांचा स्पष्ट संदेश समोर येतो :
-
माती, पाणी, प्राणी, झाडे आणि निसर्गाशी सख्य
-
पृथ्वीला “आई” मानण्याची खूण
-
श्रम हीच पूजा, शेतकरी हीच शक्ती
-
नागपंचमी, पोळा, काळी आई यासारख्या परंपरांचा शाश्वत अर्थ
शेतकऱ्याचा घाम म्हणजेच अन्नाचे रूपांतर—ही तत्त्वज्ञानात्मक बाजूही अंकात सुंदरपणे उलगडलेली आहे.
अंकाची वैशिष्ट्ये
-
७० पानांचा समृद्ध आणि आकर्षक विशेषांक
-
सर्वच वयोगटात वाचनीय
-
इतिहास, सामाजिक प्रश्न, साहित्य, संस्कृती आणि शेतीचे उत्तम मिश्रण
-
सहज, प्रवाही आणि प्रेरणादायी लेखनशैली
-
किंमत – ₹१५० (बळीराजाच्या घराघरात असावा असा संग्रहणीय अंक)
निष्कर्ष : प्रत्येक बळीराजाच्या वाचनालयात असावा असा अंक
भारतीय शेतकरी आणि बळीराजाच्या गौरवशाली वारशावर प्रेम करणाऱ्या प्रत्येकासाठी हा अंक नक्कीच संग्रहात ठेवावा असा आहे.
© दीपक केदू अहिरे
नाशिक
www.ahiredeepak.blogspot.com
कोणत्याही टिप्पण्या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा