शेतीत क्रांती घडवण्यासाठी ड्रोनचा वापर | Smart Farming Drone Technology | Krishi Drone Yojana 2024–25

🌾 शेतीत क्रांती घडवण्यासाठी ड्रोनचा वापर | Drone For Smart Farming 

    तंत्रज्ञानाच्या वेगवान युगात शेती मागे राहिली नाही. आज कृषी क्षेत्रात “डिजिटल क्रांती” घडवणारा सर्वात प्रभावी बदल म्हणजे कृषी ड्रोनचा वापर.

आजचा शेतकरी हवामान, कीडरोग, अनिश्चितता आणि वाढते उत्पादन खर्च या सर्वांशी सामना करत असताना, ड्रोन त्याच्या हाताला नवी उंची देत आहेत.

शेतीतील फवारणी, सर्वेक्षण, पिकनियोजन, सिंचन व्यवस्थापन, रोग-निदान, उत्पादन अंदाज यांसाठी ड्रोन हे आधुनिक, सुरक्षित आणि अत्यंत उपयुक्त साधन बनले आहे.

---

🌤️ आधुनिक शेतीतील नवी क्रांती: Drone Enabled Smart Farming

पूर्वीच्या काळात शेतातील कामे पूर्णपणे मेहनतीवर अवलंबून होती. पण आज शेतकरी डिजिटल शेतीकडे वाटचाल करत आहेत.

ड्रोन तंत्रज्ञानामुळे शेतकरी काही मिनिटांत:

• शेताचा संपूर्ण हवेतून आढावा

• पिकांच्या वाढीचे विश्लेषण

• कीडग्रस्त भाग ओळख

• खत/औषधांची समान फवारणी

• पाण्याच्या गरजांची मोजणी

सहजपणे करू शकतात.

---

🌱 ड्रोन म्हणजे काय? आणि शेतीत त्याचा वापर कसा होतो?

ड्रोन हे मानवरहित हवाई यंत्र (UAV) आहे जे कॅमेरे, सेन्सर आणि फवारणीची टाकी घेऊन हवेत उडते.

हे पूर्णपणे मोबाईल अॅप, रिमोट किंवा AI ऑटोपायलटवर चालते.

ड्रोनची शेतीत प्रमुख कामे:

• स्मार्ट फवारणी (Spraying)

• Livestream सर्वेक्षण

• NDVI Vegetation Analysis

• पिकांच्या रोगांची ओळख

• कीडराईत ग्रस्त क्षेत्र शोधणे

• जलव्यवस्थापन विश्लेषण

• जमिनीचे नकाशे तयार करणे

यामुळे उत्पादन वाढते, खर्च कमी होतो आणि वेळेची मोठी बचत होते.

---

🌾 ड्रोनमुळे पिकनियोजन आणि डेटा विश्लेषण सुलभ

    कृषी क्षेत्रात हवामान बदल मोठे आव्हान आहे. पावसाची अनिश्चितता, उष्णता वाढ, गारपीट आणि दुष्काळामुळे पिकांचे नुकसान मोठ्या प्रमाणात होते.

ड्रोनद्वारे मिळालेला डेटा शेतकऱ्याला दाखवतो:

• पिकाची वाढ

• पानांचा पिवळेपणा

• पाण्याची कमी/जास्ती

• कीडराईत

• खताचा अभाव

यावर आधारित शेतकरी अचूक वेळेत योग्य निर्णय घेऊ शकतो.

✈️ ड्रोनने फवारणी: उत्पादन वाढीसाठी मोठा गेम-चेंजर

पारंपारिक फवारणीत औषधे शरीरावर येणे, असमान फवारणी आणि जास्त रसायन वापर ही मोठी समस्या होती.

ड्रोन फवारणीचे फायदे:

• 4–6 एकर/तास फवारणी क्षमता

• सुरक्षित आणि एकसमान फवारणी

• रसायनांचा मानवी संपर्क नाही

• 30–40% औषधांची बचत

• उत्पादन आणि गुणवत्ता वाढ

• वेळेची बचत

अनेक देशांनी असमान फवारणीमुळे भारताचे कृषी उत्पादन परत केले आहे. ड्रोन फवारणीने हे टळते.

---

💧 ड्रोनद्वारे सिंचन व्यवस्थापन

ड्रोनमधील प्रगत सेन्सर:

• सिंचनातील गळती शोधतात

• पाण्याचे तलाव/ओले-कोरडे भाग दाखवतात

• पिकांना किती पाणी हवे ते सांगतात

यामुळे पाण्याची बचत व पिकाचे नुकसान टाळता येते.

---

📡 डिजिटल शेतीचे भविष्य: डेटा + ड्रोन + AI

ड्रोनने मिळालेला डेटा AI (Artificial Intelligence) आणि GIS सॉफ्टवेअरमध्ये दिल्यास:

• मातीचे विश्लेषण

• खतांचा योग्य डोस

• हवामान आधारित अंदाज

• रोगराई आधीच ओळखणे

• उत्पादनाचा अंदाज

हे सर्व शेतकऱ्याला 24/7 मोबाईलवर मिळते.

---

🛰️ डिजिटल बॉक्स एरोस्पेस – नाशिकचे खास औषध फवारणी ड्रोन

डिजिटल बॉक्स एरोस्पेस (Nashik) यांनी शेतकऱ्यांसाठी विशेष Spraying Drone विकसित केला आहे.

✔ उपलब्ध टाकी क्षमता:

• 5 लिटर

• 10 लिटर

• 16 लिटर

✔ किंमत (बेस मॉडेल):

₹ 3 लाख – ₹ 25 लाख

✔ सुविधा:

• कस्टमायझेबल EMI

• 1 वर्ष फ्री सर्विस

• ड्रोन विमा उपलब्ध

• FPO / संस्थांसाठी विशेष अनुदान

• FTO डेमो उपलब्ध

• डीलरशिप व फ्रेंचायझी उपलब्ध

संपर्क:

contact@digitalboxaerospace.com

---

🏛️ नवीनतम Krishi Drone Yojana 2024–25 (Latest Updated)

    सरकार ड्रोन वापरणाऱ्या शेतकऱ्यांना मोठे अनुदान पुरवत आहे.

📌 1) कृषी ड्रोन सब्सिडी – केंद्र शासन (100% Subsidy)

• कृषी संस्था, FPO, ICAR संस्थांना

• ₹10 लाख–₹15 लाख पर्यंत 100% अनुदान

---

📌 2) वैयक्तिक शेतकऱ्यांसाठी ड्रोन अनुदान (50% Subsidy)

• लहान व मध्यम शेतकऱ्यांना

• ड्रोन किमतीच्या 50% किंवा ₹5 लाख (यापैकी जे कमी)

---

📌 3) SC/ST/महिला शेतकऱ्यांसाठी विशेष अनुदान

• 70–80% सब्सिडी

• 4–6 लाखांपर्यंत मदत

---

📌 4) FPO ला ड्रोन वापरासाठी 75% सब्सिडी

FPO ने 1 ड्रोन घेतल्यास

• 75% पर्यंत घटक अनुदान

• प्रशिक्षण मोफत

---

📌 5) PM Kisan Scheme + Drone Yojana (Combined Initiative)

• ड्रोन प्रशिक्षण

• ड्रोन ऑपरेटर कोर्स

• फवारणीसाठी प्रति एकर मदत

• कृषी स्टार्टअपसाठीही अनुदान

---

🚁 शेतीतील ड्रोन वापराचे 5 सर्वात महत्त्वाचे फायदे

1. समान फवारणी = पिके तंदुरुस्त

2. डेटा अॅनालिटिक्स = स्मार्ट निर्णय

3. उत्पादन वाढ 20–30%

4. रासायनिक संपर्क टाळतो

5. श्रम बचत + खर्च कमी

---

🎯 निष्कर्ष (Conclusion)

शेतीत ड्रोनचा वापर म्हणजे फक्त तंत्रज्ञान नव्हे, तर एक नवी डिजिटल शेती क्रांती आहे.

ड्रोनने फवारणी, सिंचन, निरीक्षण, रोग विश्लेषण या सर्व गोष्टींमध्ये एकाचवेळी वेग, अचूकता आणि सुरक्षितता मिळते.

सरकारचे Drone Subsidy Yojana शेतकऱ्यांसाठी मोठी संधी आहे.

    ड्रोन शेतकऱ्याचे उत्पन्न वाढवू शकतो, वेळ वाचवू शकतो आणि उत्पादनाची गुणवत्ता उंचावू शकतो.

✍️ काव्यरूप ओळी 

स्मार्ट शेतीसाठी ड्रोन

शेतीच्या डिजिटल परिवर्तनासाठी

ड्रोन घटक महत्त्वाचा,

शेतीसाठी ड्रोन वापरणे

हा मार्ग स्मार्ट शेतीचा...

पिकांवर लक्ष, फवारणीसाठी

ड्रोन सर्वदूर वापरावा,

सिंचन व्यवस्था, उत्पादनाचा अंदाज

याचा घेता येतो मागोवा...

शेतीत क्रांती घडवण्यासाठी

करा ड्रोनचा वापर,

याला मिळते अनुदान

अनेक फायदे याचे सुपर...

आज विविध उद्योगात

वापर महत्वाचा ड्रोनचा,

डिजिटल बॉक्स एरोस्पेसचा

ड्रोन घ्यावा औषध फवारणीचा...

 © दीपक केदू अहिरे 

नाशिक

deepakahire1973@gmail.com

www.ahiredeepak.blogspot.com

www.digitalkrushiyog.com

digitalkrushiyog@gmail.com

******************************************

Telegram :

https://t.me/swakavyankur

******************************************

Facebook :

https://www.facebook.com/profile.php?id=100009110946515&mibextid=ZbWKwL

******************************************

Instagram : 

https://instagram.com/deepakahire1973?igshid=ZDdkNTZiNTM=

******************************************

YouTube :

https://youtube.com/@digitalkrushiyog?si=aEWNx_d4zPc7HVJ5

https://www.youtube.com/@Swa-kavyankur

******************************************

Quora :

https://mr.quora.com/profile/Deepak-Ahire-5?ch=10&oid=1651193170&share=74b6a2ed&srid=hZHxKh&target_type=user

******************************************

Koo :

https://www.kooapp.com/profile/दीपक1N673

******************************************

Pintrest:

https://pin.it/4lDhARatM

******************************************

Share chat :

https://sharechat.com/profile/ahiredeepak?d=n

******************************************

Twitter :

@DeepakA86854129

******************************************

Website :

https://ahiredeepak.blogspot.com/?m=

******************************************