🌾 किसान दिवस 23 डिसेंबर | शेतकऱ्यांचा गौरव आणि कृषी विकासाचा संकल्प
प्रस्तावना
भारत हा कृषिप्रधान देश आहे. आपल्या देशाची अर्थव्यवस्था, संस्कृती आणि समाजव्यवस्था या सगळ्यांचा कणा म्हणजे शेतकरी. आपल्या रक्त-घामाच्या मेहनतीतून तो आपल्यासाठी अन्न पिकवतो. या शेतकऱ्यांच्या त्याग, कष्ट आणि योगदानाचा सन्मान करण्यासाठी दरवर्षी 23 डिसेंबर रोजी किसान दिवस (Kisan Diwas / National Farmers Day) साजरा केला जातो.
हा दिवस केवळ उत्सव नसून, शेतकऱ्यांच्या समस्या, संधी आणि भविष्यातील कृषी धोरणांवर विचार करण्याचा दिवस आहे.
🌱 किसान दिवस का साजरा केला जातो?
👉 त्यांच्या सन्मानार्थ आणि शेतकऱ्यांच्या योगदानाच्या गौरवासाठी 23 डिसेंबर रोजी किसान दिवस साजरा केला जातो.
👨🌾 चौधरी चरणसिंह – शेतकऱ्यांचा नेता
त्यांचे प्रमुख योगदान:
-
शेतकऱ्यांसाठी जमीन सुधारणा कायदे
-
जमीनदारशाही विरोधात ठाम भूमिका
-
लघु व मध्यम शेतकऱ्यांच्या हक्कांसाठी लढा
-
ग्रामीण अर्थव्यवस्थेला बळकटी
🌾 शेतकऱ्यांचे भारतीय अर्थव्यवस्थेतील महत्त्व
-
अन्नसुरक्षेचा कणादेशातील 140 कोटी लोकसंख्येला अन्न पुरवण्याचे काम शेतकरी करतो.
-
रोजगार निर्मितीभारतातील सुमारे 50% पेक्षा जास्त लोकसंख्या थेट किंवा अप्रत्यक्षरित्या शेतीवर अवलंबून आहे.
-
ग्रामीण विकासशेती मजबूत असेल तरच ग्रामीण भागाचा विकास होतो.
-
निर्यात व परकीय चलनकापूस, तांदूळ, गहू, मसाले यांची निर्यात करून शेतकरी देशाला परकीय चलन मिळवून देतो.
🚜 आधुनिक काळातील शेतकऱ्यांसमोरील आव्हाने
आजचा शेतकरी केवळ शेती करणारा नसून, तो निसर्ग, बाजारपेठ आणि तंत्रज्ञानाशी झुंज देणारा योद्धा आहे.
प्रमुख समस्या:
-
हवामान बदल आणि अनियमित पाऊस
-
वाढता उत्पादन खर्च
-
बाजारभावातील चढ-उतार
-
कर्जबाजारीपणा
-
नैसर्गिक आपत्ती (दुष्काळ, अतिवृष्टी, गारपीट)
-
आधुनिक तंत्रज्ञानाचा अभाव
👉 किसान दिवस या सगळ्या समस्यांकडे समाजाचे लक्ष वेधतो.
🌿 शासनाच्या योजना व किसान दिवसाचे महत्त्व
किसान दिवसानिमित्त केंद्र व राज्य सरकार विविध योजना, कार्यक्रम आणि चर्चासत्रांचे आयोजन करतात.
काही महत्त्वाच्या योजना:
-
प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजना
-
पीक विमा योजना
-
मृदा आरोग्य कार्ड
-
ई-नाम (e-NAM) बाजार
-
कृषी यांत्रिकीकरण योजना
या योजनांची माहिती शेतकऱ्यांपर्यंत पोहोचवणे हाच किसान दिवसाचा मुख्य उद्देश आहे.
🌾 शाश्वत शेती आणि भविष्यातील शेतकरी
आज गरज आहे ती शाश्वत (Sustainable) शेतीची.
भविष्यासाठी आवश्यक बदल:
-
सेंद्रिय शेतीचा अवलंब
-
पाणी व्यवस्थापन
-
आधुनिक तंत्रज्ञान (ड्रोन, AI, स्मार्ट शेती)
-
प्रक्रिया उद्योग व थेट विक्री
शेतकरी जर उद्योजक बनला, तर शेती नक्कीच फायदेशीर होईल.
🌱 युवक आणि शेती – नवीन संधी
आज अनेक तरुण शेतीकडे पाठ फिरवत आहेत. पण योग्य मार्गदर्शन, तंत्रज्ञान आणि बाजारपेठ मिळाल्यास शेतीत मोठ्या संधी आहेत.
👉 किसान दिवस युवकांना शेतीकडे आकर्षित करण्याचे काम करतो.
🌼 किसान दिवस कसा साजरा केला जातो?
-
शेतकरी मेळावे
-
चर्चासत्रे व मार्गदर्शन शिबिरे
-
पुरस्कार वितरण
-
कृषी नवोपक्रमांचे सादरीकरण
हा दिवस आनंद, सन्मान आणि आत्मचिंतनाचा असतो.
🙏 समाजाची जबाबदारी
फक्त सरकारच नाही, तर समाज म्हणून आपलीही जबाबदारी आहे.
-
शेतकऱ्यांच्या उत्पादनाला योग्य भाव देणे
-
स्थानिक शेतकऱ्यांकडून खरेदी
-
अन्नाची नासाडी टाळणे
-
शेतकऱ्यांचा सन्मान करणे
किसान दिवस – 23 डिसेंबर हा केवळ एक दिवस नसून,
🌾 “शेतकरी वाचला, तर देश वाचेल!” 🌾
© दीपक केदू अहिरे
नाशिक
deepakahire1973@gmail.com
******************************************Telegram :******************************************Facebook :************************************************************************************YouTube :
******************************************Quora :******************************************Koo :******************************************************************************************************************************Twitter :@DeepakA86854129******************************************Website :
******************************************
कोणत्याही टिप्पण्या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा